Merinos Yün Kumaş

Merinos Yün Kumaş Genel Özellikleri Nedir?

Merinos yün kumaş özellikleri nedir? önce kısaca bir bakalım.

• Kumaşın İsmi: Büyük çoğunluk tarafından merinos yün kumaş olarak adlandırılsa da aynı zamanda İspanyol yünü olarak da bilinir.
• Kumaş İçeriği: Merinos koyunlarından kartonlanmış ve eğrilmiş saç lifleri ile oluşturulur.
• Merinos Kumaşın Olası İplik Sayısı Geçişleri: Yünün derecesine bağlıdır.
• Orta düzeyde hava geçirebilme yetisine sahiptir.
• Nem-fitilleme Yeteneği: Yüksektir.
• Isı Tutma Yeteneği: Yüksektir. Bu özelliğinden ötürü çoğunlukla kış aylarında kullanılır.
• Gerilebilirliği: Orta düzeydedir.
• İlk Üretici Ülke: İspanya’dır.
• En Büyük İhracat Üreticisi: Avustralya’dır.
• Yıkama İçin Tavsiye Edilen Sıcaklık: Soğuk, ılık ve sıcak suda yıkanabilir.
• Yaygın Kullanım Alanları: Merinos yün giyimden ev tekstiline birçok alanda kullanılabiliyor. Terlikler, çoraplar, gömlekler, alt katmanlar, kapüşonlular, sweatshirtler, elbiseler, etekler, pantolonlar, takım elbise ceketleri, iç çamaşırları ki özellikle kadın erkek farketmeksizin sıcak tutmak amacıyla termal alt-üst içlik olarak(atlet gibi), uzun iç çamaşırlar, tayt, tişört giyimde karşımıza çıkan çeşitlerindendir.

Kısaca bilgileri verdiğimize göre biraz ayrıntıya girmenin vakti gelmiştir.

Merinos Yünü Kumaş Nedir?

Merinos yünü, dünyanın en popüler kumaş malzemelerinden biridir. Merinos koyunlarından elde edilen merinos yünü hem ucuz hem de dayanıklıdır. Bu özellikleri satışta çekiciliğine katkıda bulunur.  Tüm yün türleri gibi, merinos yünü de oldukça emicidir, suya dayanıklıdır ve yalıtıcıdır. Bu da bu tür yünle yapılan giysileri kışlık giysilerin altına giyilen iç çamaşırlar için popüler hale getirir.

Nasıl yapıldığına bağlı olarak, merinos yünü kumaşı da genellikle yünle ilişkilendirilen özelliklerle birlikte lüks bir şekilde yumuşak olabilir. Merinos yünü farklı derecelerde gelir ve ultra ince merinos yünü ipek veya kaşmir ile harmanlanmak için uygundur.

Merinos Yün Kumaşın Tarihi

Merinos koyunları, 12. veya 13. yüzyılda İspanya’nın güney kesimlerinde ortaya çıktı. Merinos koyunlarının kökenleri tartışmalıdır. Bazı bilim adamları, bu koyun türünün Fas’tan ithal edildiğini belirtirken, diğerleri Merinos koyununun İspanyol koyunları ile Fas koçları arasındaki seçici ıslahın bir sonucu olarak ortaya çıktığını iddia ediyor. Açık olan şey, merinos koyunlarının hem Avrupa hem de Arap koyun ırklarının özelliklerini paylaştığı ve bu koyunların mümkün olan en iyi lifleri taşıyacak şekilde özenle yetiştirildiğidir.

İspanya’nın Endülüs işgali sırasında yün üretimi önemli bir ilgi görmedi. Yünün kesin olarak merinos olan ilk tarihi kayıtları, 15. yüzyılın başlarına kadar uzanıyor. Yakın zamanda yapılan genetik testler, modern Merinos koyunlarının İspanyol koyunları, İtalyan yünlü koyunlar ve hatta İngiliz koyunları arasındaki sayısız melezlemenin sonucu olduğunu göstermektedir. Bu bilgilerin tarihin hangi noktalarında gerçekleştiği tam olarak açık değildir. Merinos koyunlarının kesin kökenlerine bakılmaksızın, bu evcilleştirilmiş, yünlü cins, İspanya’yı 15. yüzyılın sonunda Avrupa yün pazarında İngiltere’nin doğrudan tek rakibi haline gelmişti.

16. yüzyıl boyunca, İngiliz yünü daha yaygın olarak ev içi kullanım için kullanıldı. İspanyol merinos tüccarları Avrupa yün pazarı üzerindebir tekel elde etti. Her yıl, İspanyol çobanları, mevsimler değiştikçe sürülerini kuzeyden güneye yönlendiriyorlardı ve merinos yünü ihracatı İspanyol ekonomisine önemli bir katkı sağlamaya devam ediyordu.

18. yüzyıla kadar, canlı merinos koyunu ihraç etmek İspanya’da ölümcül bir suçtu. Ancak 1723’te İspanyol tüccarlar küçük bir Merinos koyunu siparişini İsveç’e ihraç ettiler ve kısa süre sonra İngiltere ve İspanya’daki kraliyet ailesi ilişkileri çok sayıda Merinos’un İngiliz adalarına ihraç edilmesini istedı.  Bu noktadan sonra, Merinos koyunu ihracatı sıradan hale geldi ve bu koyun türü, çoğu Avrupa ülkesinde hızla yaygınlaştı.

Avustralya

Napolyon savaşları İspanya’daki Merinos endüstrisini neredeyse tamamen yok etti ve Avrupa’nın geri kalanında merinos yünü üretimi de büyük ölçüde zarar gördü. Ancak Napolyon’un yükselişinden hemen önce, bilgili girişimciler Merinos ırkını Güney Afrika ve Avustralya da dahil olmak üzere  son İngiliz kolonilerinin çoğuna zaten yaymıştı.

Güney Afrika merinos yünü ticareti hiçbir zaman önemli bir hacme ulaşmazken, Avustralya’ya ilk ihraç edilen Merinos koyunlarının önemsiz sayısı, tüm kıtanın ekonomisini şekillendirmeye başlayacaktı.  Avustralya’nın sömürgeleştirilmesindeki ilk girişimler felaketti. Buna karşın 1810’da Avustralya 30.000’den fazla koyuna ev sahipliği yapıyordu ve bu sürü hayvanları, kıtanın alt tropikal ve yarı kurak nüfuslu bölgelerinde hızla çoğaldı.

Günümüzde Merinos Yünü Ne Durumdadır?

Bugün Avustralya 71 milyondan fazla koyuna ev sahipliği yapmaktadır ve bu koyunların yaklaşık 53 milyonu Merinos’tur. Merinos koyunu hala dünyanın diğer bölgelerinde, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri’nde yetiştirilirken, Avustralya dünyanın tartışmasız koyun başkentidir. Dünyadaki Merinos yününün büyük çoğunluğu Avustralya’dan gelmektedir ve yün ticareti, Avustralya’nın ihracat ekonomisinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.

Merinos yününün kullanımı yüzyıllar içinde biraz değişmiştir. Örneğin merinos yününün resmi giysiler için kullanılması daha az yaygın bir hal aldı. Bu yünü resmi olmayan, yalıtkan giysiler için kullanmak artık çok daha yaygın. Yaygın olarak bulunmasına ve nispeten ucuz olmasına rağmen, merinos yünü mevcut en yumuşak ve en lüks yün kumaşlardan biri olarak görülmeye devam etmektedir.

Merinos yününden yapılan kumaş nedir? sorusunu birazcık cevapladığımıza göre – nasıl yapılır? sorusuna cevap aramanın vakti geldi…

Merinos Yün Kumaş Nasıl Yapılır?

Merinos yünü üretim süreci birkaç farklı aşamaya ayrılabilir:

1. Kesme

Merinos’un farklı ırkları, değişen oranlarda kırpılmaya hazır hale gelir. Bazı Merinolar 2-3 ayda bir kesilir kimileri dei sadece altı ayda bir kesmeye hazır hale gelir. Merinos koyunu yılda 3-18 kilogram yün üretebilir ve yeni kesilmiş yün, koyun derisi yağlarıyla dolu kaldığından genellikle “yağlı” olarak adlandırılır.

2. Temizleme ve Taraklama

Yağlı yün daha sonra temizlenir, sınıflara ayrılır ve uzun, ince ipler halinde taranır. Bu taranmış dizeler artık eğrilmeye hazırdır.

3. Eğirme

Farklı derecelerde merinos yünü ayrı ayrı eğrilir ve ardından dokuma işlemine hazırlık olarak makaralara yüklenir. 

4. Örme veya Dokuma

Çoğu merinos kumaşı türü düz dokuma veya dimi dokuma desenlerine sahipken, merinos yünü ipliğini endüstriyel örgü makineleri kullanarak örmek de mümkündür. Birden fazla renge sahip olacak şekilde tasarlanmış kumaş için, dokuma veya örme işleminden önce tek tek iplikler boyanır.

5. Boyama ve Sonrası

Merinos kumaşı sadece bir renge sahip olacaksa, bazen iplik dokunduktan veya bir kumaşa örüldükten sonra boyanır. Nadiren merinos yünü su geçirmezliğe veya diğer kimyasal işlemlere de maruz kalabilir. Merinos yünü doğal olarak alev geciktirici olduğu için, bununla birlikte, bu tür kumaşların kimyasal olarak işlenmesi nadirdir.

Merinos Yün Kumaş Kullanım Alanları Nelerdir?

Tekstil üreticileri giyim yapmak için genellikle merinos yünü kullanırlar. Kumaşın ev eşyalarında sınırlı uygulamaları vardır.

Giyim

Merinos yününün en popüler uygulaması kazaklardadır. İnce liflerden yapılan merinos yünü türleri pamuk kadar yumuşak veya hatta daha yumuşak olduğundan, bu malzeme doğrudan ciltle temas halinde giyilen hafif kazaklar için idealdir. Merinos yünü ile yapılmış gömlekler, bluzlar ve hatta kolsuz bluzlar bulmak da mümkündür.

Çoğu durumda, bu amaç için daha sert yün biçimleri kullanılır. Blazer yapmak için de merinos yünü kullanmak mümkündür. Dayanıklılığı, yumuşaklığı ve ısı tutma özelliği nedeniyle merinos yünü, uzun iç çamaşırlar veya taban katmanları için idealdir. Merinos yünü kullanarak her tür yalıtkan giysi yapmak esasen mümkündür. Ancak bu tür kumaşlar genellikle günlük giysiler veya spor giysiler için ayrılmıştır ve genellikle resmi veya şık giysilerde kullanılmaz.

Ev Eşyalarında Kullanımı

Merinos yünü genellikle battaniye yapımında kullanılır. Çarşaf ve yorgan arasında ara katman olarak kullanılan merinos yünü, etkileyici yalıtkan özelliklere sahiptir. Merinos yünü, lüks yumuşaklığı ve olağanüstü ısı tutma özelliği nedeniyle battaniyeler için de popüler bir malzemedir.

Tulum, yelek, bere, mont, kazak, hırka ve ceket gibi çoğunlukla kış mevsiminde kullanılan kıyafetler üretmek için merinos yünü kumaşlar kullanılmaktadır. Bazı bot ayakkabıların da iç kısımlarının merinos yünü ile kaplandığını görebilirsiniz. Merinos yünü kumaşın ev tekstili ve farklı alanlarda da kullanımına değinmek gerekirse sıklıkla kullanıldığı ürünler bebek battaniyesi de dahil olmak üzere battaniyelerde, halı (doğa kaynaklı olduğundan bebek ve çocuklarınız için oyun halısı olarak rahatlıkla da kullanılabilir) veya yolluklarda, yorgan-yastık gibi ürünlerde, alez olarak, yine bebekler için de olmak üzere bir kampçı iseniz uyku tulumlarında sıcaklık sağlamak için kullanılabiliyor. Merinos yünü ile yapılan halı ve yolluk modelleri görsellik harici olarak da yumuşaklık ile de tercih edilme oranını arttırıyor. 

Merinos Yün ve İplik Nerede Satılır?

Yılda yaklaşık 350 milyon kilogram yün üreten Avustralya, dünyanın en büyük merinos yünü ihracatçısıdır. Bu ülke, açık ara en büyük merinos koyunu nüfusuna ev sahipliği yapmaktadır ve yün yapımı, kırsal Avustralya yaşam tarzının ayrılmaz bir parçasıdır. Makul ölçüde büyük miktarlarda merinos yünü de Amerika Birleşik Devletleri ve Güney Afrika’da üretilmektedir. 

Merinos Yün Kumaş Fiyatları Nedir?

Merinos yünü, lüks yumuşaklığına rağmen genellikle en ucuz yünlü kumaş türlerinden biridir.  Avustralya’da Merinos koyunlarının kitlesel ıslahı nedeniyle, merinos yünü tedariki talebe ayak uydurmakta zorluk çekmedi ve bu kumaşın fiyatlandırmasını düşürdü. Merinos cinslerinin çoğu kaşmir, tiftik veya diğer yumuşak yün türlerinden daha ucuzdur ve bazı durumlarda bu bol yün türü neredeyse pamuk kadar ucuz olabilir. Yüksek dereceli veya organik merinos yünü türleri en pahalıdır.

Merinos Yün Türleri Nedir?

Merinos yünü derecelere göre sınıflandırılır. Kumaş yapmak için kullanılan merinos yünü liflerinin mikron genişliği ne kadar küçükse, kalite o kadar yüksek olur. İşte yaygın merinos yünü çeşitlerinden birkaç örnek:

Geniş Merinos Yünü (23.5/24.5 mikron)

Güçlü merinos yünü olarak da adlandırılan geniş merinos yünü, en kaba ve aynı zamanda en dayanıklı merinos kumaşı türüdür. Genellikle dış giyim ve deri ile temas etmeyen diğer tekstil uygulamaları için ayrılmış olan geniş yündür. Pamuk veya ipek gibi daha ince malzemelerle karıştırmak için uygun değildir.

Orta Boy Merinos Yünü (19.5/23.5 mikron)

Orta boy merinos yünü bazen ciltle temasta giyilen giysiler için uygun olabilir. Fakat bu tür yün daha çok blazerler, battaniyeler ve belirli bir pürüzlülüğün kabul edilebilir olduğu diğer uygulamalar için ayrılmıştır.

İnce Merinos Yünü (17.5/19.5 mikron)

Piyasadaki çoğu merinos giysisi ince merinos yünü ile yapılır. Çok pahalı olmasa da, ince merinos yünü yine de kaşmir veya angora yünü kadar lükstür.

Çok İnce Merinos Yünü (15/17.5 mikron)

Bu sınıfta merinos yünü, kaşmir ve diğer etkileyici ince yün türleriyle rekabet etmeye başlar. Sadece küçük miktarlarda süper ince merinos yünü üretmek mümkündür. Bu tür yün sınıfının fiyatlar daha yüksektir.

Ultra İnce Merinos Yünü (11.5/15 mikron)

Merinos yününün en nadir ve lüks türü olan ultra ince merinos, yüksek fiyatlarla satışa sunulur. Bu tür merinos yünü kaşmir, angora ve diğer çok beğenilen süper yumuşak yün türleriyle aynı düzeydedir.

Merinos Yün Kumaş Üretiminin Çevreye Etkisi Nedir?

Merinos yünü genellikle çevreye en az zarar veren tekstil ürünlerinden biri olarak kabul edilir.  Merinos yünü üretimi herhangi bir yapay böcek ilacı, gübre veya zirai ilaç içermez ve merinos üretiminin çoğu koyunların yerel ekosistemlere kalıcı olarak zarar vermeden doğal olarak otlayabildiği alanlarda gerçekleşir. Merinos yünü doğal olarak biyolojik olarak parçalanabilir ve plastik kirliliğine neden olmaz. Ayrıca, merinos kumaşı alev geciktiricilere veya zararlı kimyasallar içerebilecek diğer son işlemlere tabi tutmak gerekli değildir.

Merinos yünü üretiminin temel olumsuz çevresel etkisi toprak erozyonudur. Merinos koyunları düzgün bir şekilde otlatılmazsa, çevredeki bitkilere ve toprağa zarar verebilirler. Bu da verimli geniş arazileri bir şekilde çorak ve kısır hale getirebilir. Sürdürülebilir yöntemler kullanarak sadece Merinos koyunu yetiştirerek bu potansiyel çevresel zarara karşı koymak kolaydır.

Etik Boyutu

İşin etik tarafında, yetiştiricilerin Merinos koyunlarını hayvan zulmüne maruz bırakması maalesef yaygındır.Hayvan hakları aktivistleri, sinek saldırısı adı verilen bir tür ölümcül, ıstırap verici derecede ağrılı parazitik enfeksiyonu önlemek için koyunların anüs ve gonadlarının etrafındaki derinin çıkarılmasını içeren katırlama adı verilen bir uygulamaya özel bir ilgi ve tepki gösterdi.

Deri yeniden büyüdüğünde, koyunlar sinek saldırısına karşı çok daha az duyarlı hale gelir ve bu yaygın önleyici uygulamayı sözde haklı çıkarır. Ancak, yaşamın erken dönemlerinde katırlanmaya maruz kalsalar bile, dünyanın diğer bölgelerindeki Merinos koyunları ara sıra nazik kırpma işlemlerine maruz bırakılır. Bu şekilde, hayvanların huzur içinde otlamasına izin verilmiş olur.

Merinos Yün Ürünleri Üretim İzinleri

Woolmark, merinos yünü sertifikası veren birincil varlıktır. Ayrıca popüler bir yün markası olan Woolmark, yalnızca sürdürülebilir ve acısız, zarar vermeyen yöntemler kullanılarak yapılan yün ürünlerini onaylar.  Merinos yünü, ABD veya AB’de üretiliyorsa USDA veya Avrupa Komisyonu organik sertifikası için uygun olabilir. Organik merinos yünü ürünleri üreticileri, nerede olduklarına bakılmaksızın OEKO-TEX veya Global Organik Tekstil Standardı (GOTS) sertifikası için başvurabilirler. Dünya çapında bulunmaktadır.

Merinos Yün Kumaş Alerji Yapar Mı?

Merinos yündür. Bu yüzden yünlü kumaşlara hassasiyeti olan insanlarda bazı alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bir alerjinin aniden şiddetinin artması aslında nadir değildir. Daha önce büyük / göze çarpan bir reaksiyon yaşamamış olması, alerjenle bir sonraki temasa geçtiğinde büyük bir sorunu olmayacağı anlamına gelmez.

Merinos Yün Kumaş Alerjisi Nedir?

Alerjene maruz kaldığınızda ‘bu can sıkıcı ve kaşındırıyor ve gözlerimi sulandırıyor’ dan ‘nefes alamıyorum, boğazınız kapanıyor’ aşamasına gelinebilir.

Sonuç olarak merinos yünü koyunlardan yapıldığına göre, evet, yün / lanolin alerjisi merinosa neredeyse kesinlikle tepki verecektir. Ve henüz kurdeşen ya da ciddi bir reaksiyon yaşamamış olması, alerji yapmayacağı anlamına gelmez. Alerjene tekrar tekrar maruz kalındığında alerjik reaksiyonlar giderek kötüleşebilir ve daha tehlikeli hale gelebilir. Dikkat edin!

Merinos Yün Kumaş Alternatifleri Nedir?

Canlı renkler istiyorsanız ipek ve bambu karışımları oldukça güzeldir. Pamuklar da var ve eğer sıcaklık istiyorsanız akrilik muhteşem, sıcak ve yumuşak olabilir (satın almadan önce hissedin). Ayrıca diğer hayvansal liflerin de bir alerjen olup olmadığını sormaya değer olabilir. Kaşmir, yak, angoranın hepsi koyun yününden önemli ölçüde farklıdır. Bu yüzden onlara alerjisi olmaması mümkündür.

Bir hayvansal lif kullanmak istiyorsanız, işe yarayacak ve koyunlardan olmayan bir dizi alternatif vardır. Alpaka, tiftik, kaşmir, ipek, deve, yak ve angora gibi seçeneklerden bazıları (tabii ki bunlara alerjisi olmadığını varsayarsak) iyi bir alternatif olabilir. Oldukça yaygın olarak bulunur ve  iyi bir renk derinliğine sahip olabilir.

Aksi takdirde seçenekleriniz pamuk, keten, kenevir, bambu gibi diğer bazı bitki lifleri veya akrilikler ve diğer sentetik liflerdir. Rengin çok derin olduğu alacalı renk yollarında akrilikler mevcuttur.

İpucu: Tüm yün kumaşları içeren ayrıntılı bilgi veren yazımızı okumak için >>> “Yün Kumaş Nedir?”

Merinos Yünü Nerede Satılır?

Merinos yünü Bursa, İstanbul gibi büyük şehirlerde mağazalarda bulmak oldukça kolaydır. Buna ek olarak merinos yün iplik üreticilerinin organik merinos yünü ip satan online satış siteleri de mevcuttur.

Merinos Yünü Kaşındırır Mı?

Yün kumaş alerjisi olan insanlarda alerjik reaksiyon olarak kaşınmalar olduğu gözlemlenmiştir. Bu durumda doktorunuza görünmenizi tavsiye ederiz.

Merinos Yün Fiyatı Nedir?

Merinos yün kilogram fiyatı Türkiye çapında ortalama 35 TL’dir. Doğu illerinde Batı illerine göre daha ucuz olduğu tespit edilmiştir.

Merinos Yün Battaniye Fiyatları Nedir?

Merinos yün bebek battaniyeleri fiyatı ortalama 350-400 TL olmakla beraber tek veya çift kişilik merinos yünü battaniyeler ve yorganlar 700-800 TL civarlarındadır.