İÇİNDEKİLER
- 1 Jüt Kumaş Genel Özellikleri Nedir?
- 2 Jüt Kumaş Nedir?
- 3 Jüt Kumaşın Tarihi
- 4 Jüt Kumaş Özellikleri
- 5 Jüt Kumaşı Nasıl Yapılır?
- 6 Jüt Kumaşı Nerelerde Kullanılır?
- 7 Jüt Kumaşından Neler Yapılır?
- 8 Jüt Kumaşı Nerelerde Üretilir?
- 9 Jüt Kumaş Fiyatları
- 10 Jüt Kumaşı Nerede Satılır?
- 11 Dokuma Kumaş
- 12 Jüt Kumaş Çeşitleri Nedir?
- 13 Jüt Kumaş Endüstrisinin Çevreye Etkisi Nedir?
- 14 Jüt Kumaş Ütülenir Mi?
- 15 Jüt Kumaş Yıkanır Mı?
- 16 Jüt Kumaş Nasıl Yıkanır?
- 17 Jüt Kumaş Nasıl Dikilir?
Jüt Kumaş Genel Özellikleri Nedir?
- Kumaş adı: Jüt Kumaş (Çuval bezi, Kendir Bezi isimleriyle de bilinmektedir.)
- Kumaşın İçeriği: Selüloz ve jüt bitkisinden elde edilen elyaflardan oluşturulur.
- Hava Geçirgenliği: Yüksektir.
- Nem Tutma Gücü: Yüksektir.
- Isıyı Tutma Gücü: Orta seviyelerdedir.
- Esneme Potansiyeli: Düşüktür.
- Tüylenme: Düşüktür.
- Kumaşı İlk Üreten Ülke: Indus Uygarlığı olsrsk bilinmektedir.
- Günümüzdeki En Büyük İhracatçı Ülke: Hindistan’dır.
- Yıkama Talimatı: Sıcak veya soğuk suda yıkanabilir.
- Genel Kullanım Alanları: Çantalar, ipler, tarımsal erozyonu önleme araçları, fidan torbaları, döşeme, halı, kilim, muşamba, perdeler, kazaklar, hırkalar…
Genel özelliklere göz attık. Şimdi de “jüt kumaş nedir?” ayrıntılı olarak inceleyelim…
Jüt Kumaş Nedir?
Jüt kumaşı, jüt fabrikasından yapılan bir tür tekstil elyafıdır. Birkaç farklı botanik jüt çeşidi varken, jüt kumaşı yapmak için kullanılan ana türlerden biri beyaz bez jüttür. Bununla birlikte, kanaviçe olarak adlandırılan başka bir jüt türü, yetiştirilmesi daha zor olsa da daha üstün yetilere sahip olduğu düşünülmektedir
Pamuk, en çok üretilen bitki bazlı lif unvanını alır. Jüt de bu listede ikinci sırada yerini alır. Batı dünyasında çok popüler olmamakla birlikte jüt, Hindistan ve komşu ülkelerin başlıca tekstil elyaflarından biridir. Jüt bitkileri 3 metreden yüksek olacak şekilde büyür ve bu bitkilerden elde edilen lifler tek bir uzun ipte hasat edilir. Bu nedenle jüt elyafları, dünyadaki en uzun doğal tekstil elyafları arasındadır.
Jüt, pirince benzer koşullarda büyür ve bu bitkinin büyümesi için yıllık muson mevsimleri olan sıcak alanlar için en uygun olanıdır. Bu mahsul sert suda yetişemez ve jüt üretimi için yaklaşık % 80 ortam nem seviyesi gereklidir.
Jüt Kumaşın Tarihi
Jüt, en az 5.000 yıldır Hindistan alt kıtasında tekstil amaçlı yetiştirilmektedir. Bu bitki lifinin üretimine ilişkin en eski kanıt yaklaşık olarak MÖ 3000’lere dayanmaktadır. Ancak İndus vadisi uygarlığının veya önceki toplumların da bu tarihten önce lif amaçlı jüt yetiştirmiş olduğu tahmin edilmektedir.
Pamuk üretimi Hindistan’da da popüler olsa da, jüt, Avrupa sömürgeciliğinden önceki bin yıl boyunca Hint toplumunun gelişmesinde daha merkezi bir rol oynamıştır. Hindistan’da İngiliz müdahalesinin ortaya çıkmasıyla jüt, İngiliz sömürge çabalarını beslemeye yardımcı olan nakit paraya dönebilen bir mahsul haline gelmiştir.
Jüt İskoçya ülkesinde birkaç yüzyıl boyunca yetiştirilirken, Bengal ve Hindistan’ın diğer bölgelerinde jüt üretimi hızla İskoçya ülkesinin jüt üretim miktarlarını geride bırakmıştır. Hindistan’daki jüt baronları tarafından elde edilen muazzam kar marjları nedeniyle, birçok İskoç jüt üreticisi, jüt piyasasına daha yakından katılabilmek için Hindistan’a göç etmiştir.
Jüt üretimi, 19. Yüzyılın sonlarına kadar İngiliz İmparatorluğu ekonomisinin önemli bir sektörü olarak kaldı. Hindistan’ın bağımsızlığından sonra, jüt bu bölgenin önemli bir ihraç ürünü olarak yerini almıştır. Bununla birlikte, sentetik liflerin ortaya çıkmasıyla, jüt üretimi 20. yüzyılın ikinci yarısında yavaşlamıştır. 21. yüzyılın başlarına kadar bu bitki lifinin üretimi Bengal, Bangladeş ve diğer ülkelerde yeniden önemli bir ekonomik faktör haline gelememiştir.
Jüt Kumaş Özellikleri
Jüt, nispeten pürüzlü bir elyaftır. Bu da kapsamlı bir üretim sürecinden geçmediği sürece giyim uygulamaları için uygun olmadığı anlamına gelir. Bunun yerine, jüt pürüzlülüğü ve dayanıklılığı onu endüstriyel uygulamalar için ideal kılar. Çoğu jüt kumaş türü, kalın iplikten dokunmuş ağlarla gevşektir.
Jüt suyu kolaylıkla emerken aynı zamanda çabuk kurur. Aşınmaya ve lekelere karşı oldukça dayanıklıdır. Bununla birlikte, bitki bazlı olduğundan, jüt kimyası diğer elyaf çeşitlerine göre daha hızlı bir şekilde doğada çözünür. Dış mekan uygulamalarında uzun vadede dayanıklı olmadığı da bilinmektedir.
Çoğu jüt lifi türü açık kahverengidir. Ancak bazı kirli beyaz jüt çeşitleri de mevcuttur. Genel olarak, beyaz jüt formlarının kahverengi formlardan daha düşük olduğu kabul edilir. Ancak beyaz jüt giyim sektörü için daha yararlı olabilir.
Kalın ve esnek olduğu için jüt elyafı ile çalışmak genellikle kolaydır. Bu elyaf işlenmemiş haliyle uzun ve parlak olduğu için jüt ipliği üretimi nispeten basittir. Jüt son derece nefes alabilirdir. Ancak doğal olarak fazla ısı tutmaz. Bu da onu sıcak ve nemli iklimler için iyi bir giyim malzemesi yapar.
Jüt Kumaşı Nasıl Yapılır?
Jüt kumaş üretimi yüzyıllardır büyük ölçüde aynı kalmıştır. Çoğu durumda, olgun jüt sapları elle hasat edilir ve daha sonra yapraklarının dökülmesi sağlanır. Jüt lifleri, sapın hem iç gövdesinden hem de dış kabuğundan elde edilebilir.
Jüt Kumaş Üretimi
Jüt kumaş üreticileri lifli olmayan materyali jüt sapının gövdesinden ve derisinden çıkarmak için retting adı verilen bir işlem kullanılır. Retting sapları yumuşatır ve lifli malzemeyi kullanılamaz malzemeden elle ayırmayı mümkün kılar.
Jüt sapı çürütüldükten sonra uzun ipeksi lifleri ayırmak ve uzun ipler halinde taramak mümkündür. Bu taranmış lifler daha sonra ipliğe eğrilebilir. Otomatik makinelerle jüt ipliği yapmak teknik olarak mümkün olsa da, çoğu jüt üreticileri bu işlem için hala analog çıkrıklara güveniyor.
Jüt kumaş fabrikalarında jüt lifi iplik haline getirildikten sonra, onu boyamak, suya dayanıklılık sağlamak veya ateşe dayanıklı hale getirmek için çeşitli kimyasal işlemlere tabi tutulabilir. Daha sonra, bitmiş jüt elyaf makaraları, giyim veya endüstriyel tekstiller halinde dokunmak üzere tekstil üretim tesislerine gönderilir. Böylelikle jüt kumaş imalatı sonlanmış olur.
Jüt giyim söz konusu olduğunda, bitmiş giyim ürünlerini daha rahat hale getirmek için çeşitli yumuşatma teknikleri kullanılır. Bazı üreticiler, pürüzlülüğünü azaltmak için jüt ipliğini çalkalayabilir veya aynı etkiyi elde etmek için kimyasal teknikler kullanılabilir. Endüstriyel amaçlı kullanılan jüt lifi, genel olarak herhangi bir yumuşatma tekniği kullanılmadan orijinal haliyle bırakılabilir.
Jüt Kumaşı Nerelerde Kullanılır?
Kaba dokusu nedeniyle jüt, konfeksiyon üretiminde yaygın olarak kullanılmamaktadır. Bununla birlikte, jüt işlemedeki son gelişmeler, bu geleneksel olarak rahatsız edici tekstili belirli giysi türleri için kullanmayı mümkün kılmıştır. İç çamaşırlarında veya giysilerde deri ile doğrudan temas eden jüt kullanımı hala yaygın olmasa da, jüt kazaklar ve ince ceketler dünya çapında hızla popülerlik kazanmaktadır.
Bununla birlikte, jütün geleneksel kullanımları, bu elyafın en popüler uygulamaları olmaya devam etmektedir. Örneğin jüt, Batı dünyasında yüzyıllardır endüstriyel bir malzeme olarak kullanılan çuval bezi ile eş anlamlıdır. Çuval bezi çuvalları uzun süredir sebzeleri, meyveleri ve diğer ürünleri taşımak için kullanılmıştır ve çuval bezi de yalıtkan bir malzeme olarak kullanılmıştır.
Jüt ayrıca tarımsal uygulamalarda da kullanılmaya devam etmektedir. Jüt kumaşının, jüt ve pirinç tarlalarında erozyona karşı koruyucu bir önlem olarak başlangıç noktasına dönmesi yaygındır. Bu kumaş aynı zamanda bu genç ağaçlar dikilirken fidan köklerinin etrafına koruyucu sargı yapmak için de kullanılır. Jüt kolayca biyolojik olarak parçalanabildiğinden, fidanlar köklerini jüt kumaş torbaların içinden önemli bir dirençle karşılaşmadan itebilir.
Jüt Kumaş Dikimi
Jüt kumaş dikimi kolay bir kumaştır. Youtube üzerinde jüt kumaş runner yapımı veya masa eteği yapımı videoları ile evlerinize kendi emeğiniz ile oluşturduğunuz estetik görünümler kazandırabilirsiniz.
Tüm bunlar için kullanılabilen jüt kumaş boyama ile renklendirilebilir ve gri, lacivert, mavi, yeşil, pembe gibi renklerle dilediğiniz ürünleri oluşturabilirsiniz. Genel olarak kullanılan jüt ise kahverengiye yakın naturel jüt kumaş rengidir.
Jüt Kumaşından Neler Yapılır?
Jüt kumaş ile yapılan kullanım eşyaları nedir? Biliyor musunuz? Bakalım…
Jüt kumaşın ev tekstilinden tarıma kadar geniş bir kullanım alanıdır. Evlerde jüt kumaşı masa örtüsü gibi örtülerde, yatak başlığı, fon perdelerde, halı, peçetelik-kaşıklık veya kırlentlerde görebiliyoruz. Öte yandan jüt kumaşın sık kullanılan bir diğer alanı ise çantalardır. Jüt kumaşın çanta yapımında epeyce kullanılması sonucu en çok karşımıza çıkan alan plaj çantaları oluyor. Bunları üretip jüt kumaş çantalarını toptan veya perakende satışa sunmaktadırlar. Çantaya benzer yapıya sahip çuval ve keselerde de jüt kumaşı sıklıkla görebiliriz.
Bazı diğer jüt kumaş alanları olarak branda, flama, gölgelik, supla, punch örnek verilebilir. Bunlarda evlerde ve iç-dış mekanlarda çokça kullanılan yerlerdir. Sizler de bu kumaşı otellerde veya pansiyon gibi yerlerde hoş koku sağlamak için lavanta keselerinde kullanıldığını görebilirsiniz. Bu kumaşın elbise gibi giyim ürünlerinde kullanıldığı pek rastlanan bir durum değildir.
Jütten yapılan temel lifler, çeşitli döşeme uygulamalarında kullanılır. Linolyum karonun lifli arkası genellikle jütten yapılır ve bu lif aynı zamanda kilim, halı veya diğer lifli döşeme türlerinin yapımında da kullanılabilir. Jüt kumaş birçok dekoratif ürün tasarlanıyor. Jüt kumaş ile kutu kaplama, kavanoz süsleme yapılabilirken desenli veya dantelli jüt kumaş ile hediyelik ürünler oluşturulabiliyor.
Jüt, pürüzlülüğü ve dayanıklılığı nedeniyle genel ev eşyaları uygulamalarında popülerdir. Örneğin, bu kumaş döşeme için popülerdir (özellikle dış mekan mobilyaları için) ve ayrıca perde ve kanvas yapımında da kullanılır. Şaşırtıcı bir şekilde, jüt, askeri savaşçıların çimenli veya yeşillik açısından zengin ortamlara karışmasına izin veren gelişmiş kamuflaj biçimleri olan “gille” kıyafetlerinin temel bileşenlerinden biridir. Kanaviçe jüt kumaş çuval bir diğer kullanım alanıdır.
Baskılı veya çiçek gibi desenli jüt kumaş ile yapabileceğiniz birçok şey vardır. Genelde dekorasyon için kullanılan jüt kumaş ile banner, minder, nikah şekeri süslemeleri, masa süslemeleri, sepet ve torbalar, sukulent ve tepsi içi örtüleri yapılıyor. Hasır jüt kumaş üzerine renkli iplerle işleme yapılarak kanaviçe görüntüler oluşturmak da bir diğer seçenektir.
Jüt Kumaşı Nerelerde Üretilir?
Dünya jütünün çoğu Hindistan, Bangladeş ve Pakistan’da üretilmektedir. Özellikle, jüt üretiminin % 80’e yakını, Bangladeş ve Hindistan’ın Bengal bölgesine yayılan Ganj Nehri Deltası’nda yerelleştirilmiştir.
Çin, Bangladeş kadar fazla jüt üretemese de, hala dünyanın en büyük jüt üreticilerinden biridir. Tayland, Burma ve Butan gibi çeşitli diğer Asya ülkeleri de jüt üretiyor.
Genel olarak tekstil için en büyük Pazar Çin’dir ve jüt kumaşlar da buna dahildir. Dünya jüt pazarının büyük bir bölümü Asya’da yerelleştirilmiş durumda kalmaya devam ediyor. Ancak Hindistan ve Bangladeş gibi ülkeler aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği, Batı ve gelişmekte olan ülkelerdeki diğer verimli pazarlara da jüt ihraç ediyor.
Jüt Kumaş Fiyatları
Jüt kumaşı, dünyanın en ucuz tekstil ürünlerinden biridir. Jüt zanaatkar formları daha pahalı olsa da, bu kumaşın çoğu türü yarda başına yaklaşık 1 dolardır. Bu fiyat pamukla karşılaştırılabilir ve birçok sentetik kumaş türünden önemli ölçüde daha ucuzdur.
Jüt kumaşı satın almanın en ucuz yolu, Hindistan, Bangladeş veya başka bir jüt üreten ülkedeki bir üreticiyle doğrudan çalışmaktır. Bu yaklaşımı benimsemek yerel ekonomiyi canlandırır ve tekstil üreticilerini sömürücü mahsul üretimi paradigmalarını aşmaları için güçlendirir.
Jüt Kumaş Metresi Ne Kadar?
–Jüt (çuval) kumaş fiyatları;
Jüt kumaşın metresi ortalama 10 TL’dir. Fakat Jüt kumaş toptan satış ile alındığında fiyatlar düşmektedir. Tabii ki farklı çeşitlerde ve dolayısıyla özelliklere sahip jüt kumaş fiyatları da farklılık göstermektedir.
En ucuz jüt kumaş metresi 6 liralardadır fakat pek kullanışlı bir kumaş türü değildir. Kaliteli jüt kumaşlarda metre fiyatı 15 TL dolaylarındadır.
Jüt Kumaşı Nerede Satılır?
Jüt kumaşı nereden alınır gibi bir soru işareti dolanıyorsa zihninizde hiç endişelenmeyin. Jüt kumaş üreticilerinin merkezleri Türkiye ‘de olmasa da İstanbul’da ister Anadolu ister Avrupa yakasında olun Ümraniye, Eminönü, Güngören ve Tahtakale gibi birçok ilçede aradığınız kumaşı kolayca bulacaksınız. İstanbul dışında İzmir, Antalya, Bursa ve Ankara gibi şehirlerde de jüt kumaş edinebileceğiniz merkezler mevcuttur. Son zamanlarda tekstil endüstrisinde ilerleme yaşanan Denizli, Gaziantep ve Adana jüt kumaş dahil dilediğiniz birçok kumaşı bulabileceğiniz şehirler haline gelmiştir.
Dokuma Kumaş
Jüt Kumaş Çeşitleri Nedir?
İki ana jüt çeşidi vardır. Aşağıdakiler, normal hayatta var olan tekstilciler tarafından kabul edilmiş hakiki jüt türü değildir. Dokumalarına göre isimlendirilmiştir.
Beyaz Bez Jüt Kumaş
Beyaz jüt, şu anda bir zamanlar olduğu kadar popüler değildir. Ancak tarihsel kayıtlar, bu kumaşın, Hindistan’ın Bengal bölgesindeki sıradan insanları giydirmek için kullanılan ana tekstil olduğunu öne sürüyor. Adından da anlaşılacağı gibi beyaz jüt, bu lifin diğer türlerinden daha açık renktedir. Ancak bu tür bir jüt aynı zamanda diğer jüt kumaş çeşitlerine göre daha az dayanıklıdır.
Kanaviçe jüt, günümüzde üretimdeki ana jüt türüdür. Dayanıklı bir üründür. Beyaz bez jütten daha fazla lif yapısına sahiptir. Renk bakımından kirli beyazdan daha kahverengidir. Lifleri, uzun ve güçlüdür.
Çuval Jüt Kumaşı
Çuval kumaşları, ince bez jüt ve kanaviçe jüt karışımıdır. Bu tür bir jüt tarihsel olarak popüler olmasa da, Hindistan’ın çalkantılı bağımsızlık dönemindeki siyasi zorluklar bu tür jüt üretiminin öne çıkmasına neden oldu. Çanta benzeri taşıma eşyaları için bu uygulamaya başvurdular.
Hasır Jüt Kumaş
Hasırlar, jüt üretiminin yan ürünleridir. Jüt fabrikasının en pürüzlü ve en istenmeyen kısımlarıdır. Ancak yine de ilkel yöntemli tekstiller yapmak için kullanılabilirler. Hakiki jüt kumaşlar genelde gevşek örgülerden oluşurken, hasır kumaşlar sık dokuma ile de üretilebilmektedir. Jüt görünümlü farklı çeşitlerde kumaş türleri de vardır.
Bazı diğer jüt kumaş çeşitleri ise şunlardır:
- Lamineli (laminasyonlu) jüt kumaş
- Renkli jüt kumaşı
- Ince jüt kumaş
- Ham jüt kumaş
- Ithal jüt kumaş
- Jüt polyester kumaş
- 10’luk jüt kumaş
Jüt Kumaş Endüstrisinin Çevreye Etkisi Nedir?
Jüt, çevre üzerinde genel olarak olumlu bir etkiye sahiptir. Aslında, zararlı olmak yerine çevresel faydalar sağlayan birkaç doğal liften biridir.
Hem pirinç hem de jüt genellikle aynı alanlarda yetiştirilir çünkü bu ürünler benzer yetiştirme ortamları gerektirir. Pirinç yetiştirildiği toprağı tüketirken, jüt üretimi aslında besin maddelerini toprağa döndürür ve toprak neminin korunmasına yardımcı olur. Bu nedenle, pirinç ve hint keneviri simbiyotik ürünlerdir ve bu iki tarımsal ürünün birlikte yetiştirilmesi, pirinç yetiştiriciliğinin çevresel etkilerini azaltır.
Bununla birlikte, tüm lifli mahsul yetiştiriciliğinde olduğu gibi, jüt yetiştirmenin hem doğru hem de yanlış bir yolu vardır. Jüt, ürün rotasyonu gibi temel uygulamaları takip ederek sürdürülebilir bir şekilde yetiştirilmezse, bu mahsul çevredeki toprağa zarar verebilir. Jüt üretimi genellikle kimyasal gübre ve böcek ilacı kullanımını gerektirmezken, bu mahsulün yetiştiricileri üretim süreçlerinde bu toksik kimyasalları kullanırlarsa, jütün çevreye etkisi hızla negatif hale gelebilir.
İpucu: Kumaş geri dönüşümü süreçleri hakkında yazılan makaleyi okumak için >>> “Kumaş Geri Dönüşümü Rehberi”
Üretim Sonrasında Jüt Kumaş Atıklarının Çevreye Etkisi Nedir?
Tüm doğal tekstil lifleri gibi jüt kumaşı da biyolojik olarak parçalanabilir. Bu nedenle, çevrede birikmez ve sürekli olarak su yollarının ve diğer su ekosistemlerinin daha fazla kirlenmesine neden olan mikro lifleri serbest bırakmaz.
Yakma dahil tüm jüt bertaraf yöntemleri, şiddetli olmayan bir çevresel etki yaratır. Sentetik lifler yakıldıklarında veya çevreye atıldıklarında asırlar boyunca toksik kimyasalları havaya salarken, jüt ve diğer doğal lifler, uygun şekilde atılsa da atılmasalar da çevre ekosistemlere hızla yeniden emilir.
İpucu: Jüt kumaşında aralarında yer aldığı doğal kumaş çeşitleri hakkındaki yazımızı okumak için >>> “Doğal Kumaş Türleri”
Jüt Kumaş Üretimindeki Endişeler Nedir?
Jüt üretiminin zararlı olabileceği yönündeki en önemli ispat, yerel ekonomiler üzerindeki etkileridir. Bangladeş ve diğer bölgelerdeki çoğu jüt üreticisi bağımsızdır. Yerel olup, ürünlerinin çoğu denizaşırı ihraç edilmek yerine çevre bölgelere satılmaktadır.
Bununla birlikte, büyük kurumsal holdinglerin sahip olduğu jüt üretim tesisleri, yerel jüt üreten toplulukların değerini geri vermeden alabilir. Bu ekonomik teşvik eksikliği, jüt üreticilerini uygun çevre yönetimlerini takip etmekten caydırır. Aşırı cezalara sahip önleme politikaları da sürdürülemez veya çevreye zarar vermeyen üretim süreçlerini teşvik edebilir.
Bu nedenle, katı organik çevre yönetim protokollerini takip eden bağımsız şirketler tarafından üretilen jüt kumaşını satın almak en iyisidir. Bunu yapmamak, yoksul kırsal çiftçi topluluklarında yukarı doğru hareketliliği caydıran işçi sömürüsünün sürekli döngülerine katkıda bulunabilir.
Jüt kumaş hakkında epey bilgiye sahip olduk. Şimdi son olarak “jüt kumaş hakkında en çok sorulan sorular nedir?” Cevaplandırmaya çalışalım…
Jüt Kumaş Ütülenir Mi?
Jüt kumaş çok yüksek ısı kullanmadan ütülenebilir. Ütülerken hafifçe ıslatılması önerilir.
Jüt Kumaş Yıkanır Mı?
jüt kumaş yıkanabilir fakat kuru temizleme kullanılması önerilir. Çamaşır makinesi kumaşın yapısına zarar verebilir.
Jüt Kumaş Nasıl Yıkanır?
Soğuk veya ılık suda sabunla birlikte elde yıkamak en doğrusudur. Beraberinde başka bir kumaş olmadan yalnız yıkanmalıdır.
Jüt Kumaş Nasıl Dikilir?
Jüt kumaş dikimi biraz zor olsa da sonucunda mükemmel görüntüler sağlar. YouTube’da farklı dikim videoları bulabilirsiniz.